ارتودنسی فانکشنال از روش های ارتودنسی است که معمولا برای حل ناهنجاری های فکی هنگامی که دندان ها فک بالا جلوتر از دندان های پایین قرار می گیرندکاربر دارد. دکتر محمد علی ناصری یکی از متخصصان ارتودنسی فانکشنال اصفهان می باشد . اگر شما هم از این مشکل رنج می برید برای دیافت اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید .
در ارتودنسی فانکشنال می توان به جای دندان ها به فک فشار آورد تا گسترش یابد و برای دندان ها جا باز کند . این روش اولین بار توسط دندان پزشک عمومی به نام جان ویتزیگ در آمریکا استفاده شد .
در ارتودنسی فانکشنال از پلاک های فانکشنال استفاده می شود.همان طور که قبلا اشاره شد دستگاه های فانکشنال نوعی پلاک هستند که ناهنجاری های کلاس ۲ وکلاس ۳ را اصلاح می کنند.ناهنجاری های کلاس ۲ از ناهنجاری های فکی به شمار می آید که در آن دندان های فک بالا جلوتر از دندان های فک پایینی قرار می گیرد.پلاک های فانکشنال می تواند متحرک یا ثابت باشد که نوع متحرک آن محبوب تر است.
معمول ترین ابزارهای فانکشنال متحرک از قطعات بالا و پایین جداگانه ساخته می شوند که باعث می شود فک پایین در یک موقعیت بهتر وجلو تر قرار بگیرد.انواع دیگر ابزارهای فانکشنال وجود دارند که فقط از یک قسمت ساخته شده است.البته ممکن است قابلیت انطباق کمتری با دندان ها داشته باشد.
مزایای ارتودنسی فانکشنال
- در این روش از ابزار هایی استفاده می شود، که نگهداری و نظافت آنها نسبت به دیگر ارتودنسی ها بسیار آسان تر است.
- نمای نیمرخ بیمار بهبود خواهد یافت
- با افزایش سن بیمار صورت تعادل بیشتری پیدا خواهد کرد .
- ابزار های استفاده شده در آن کمتر از براکت ها قابل مشاهده است .
- لبخندی پهن تر ، نیمرخی زیباتر به بیمار هدیه می دهد و توازن صورت با رشد بیمار حفظ خواهد شد .
- ارتودنسی فانکشنال اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) را کاهش می دهد .
معایب ارتودنسی فانکشنال
- بدیهی است که اگر دستگاه به طور کامل و صحیح پوشیده نشود درمان کارآمد نخواهد بود.
- گروهی از بیماران هستند که به خوبی به پلاک های فانکشنال پاسخ نمی دهند و پیش بینی کردن اینکه کدام بیمار به درمان پاسخ می دهد بسیار مشکل است .
- نیازمند منظم یودن بیمار و همکاری وی با پزشک است .
تفاوت ارتودنسی فانکشنال و ارتودنسی های متداول دیگر
اکثر دندان پزشکان با ارتودنسی فانکشال آشنایی ندارندو از روش های دیگر ارتودنسی استفاده می کنند . برای درک تفاوت این دو باید ابتدا تفاوت ارتودنسی و ارتوپدی را درک کنید . ارتودنسی برای جابه جایی دندان است اما ارتوپدی با مشکلات استخوانی سروکار دارد . ارتودنسی فانکشال اولین بار در اوایل دهه ی هشتاد میلادی توسط جان ویتزیک معرفی شد .در روش های ارتودنسی متداول دیگر باید صبر کرد تا تمام دندان های دائمی در بیایند اما ارتودنسی فانکشال در سنین پایین (7 سالگی) برای گسترش کام و ایجاد فضای لازم برای دندان های نامرتب استفاده می شود . در این روش استخوان جابه جا می شود و به آن ارتوپدی می گویند .
مراحل ارتودنسی فانکشنال
در ابتدا پزشک متخصص برای بیمار پلاک فانکشال تجویز می کند . این مرحله بین 9تا 18 ماه طول خواهد کشید . بهترین زمان برای ارتودنسی فانکشال زمانی است که فرد دندان های شیری و دائمی را با هم در دهان خود دارد یعنی هنوز همه دندان های شیری نریخته باشد و همه دندان های دائمی نیز رویش نداشته باشند .
در مرحله آخر پس از این که استخوان های فک رشد کردند و همه دندان های دائمی نیز رشد پیدا کردند بیمار همان سیم عادی ارتودنسی را بر روی دندان های خود گذاشت . بیمار می تواند نوع بریس مناسب(بریس ثابت - بریس سرامیکی - بریس متحرک) را بر اساس شدت مشکل خود و تشخیص پزشک انتخاب کند . این مرحله از ارتودنسی فانکشنال معمولا بین 9 تا 18 ماه طول خواهد کشید اما زمان دقیق آن به سن بیمار ،روش درمان و وخامت مشکل بیمار بستگی دارد .
انواع ارتودنسی فانکشنال
برای ارتودنسی فانکشنال می توان از دستگاه های ثابت و متحرک استفاده کرد .
دستگاه های ثابت فانکشنال :
از دستگاه های ثابت فانکشنال می توان به Herbst و MARA اشاره کرد .
دستگاه های متحرک فانکشنال:
از دستگاه های متحرک ارتودنسی فانکشنال می توان به فرانکل Frankel، Bionator، Activator، R-appliance، فرمند Farmand اشاره کرد .دستگاه های فانکشنال متحرک علاوه بر دندان می توانند توسط عضلات و بافه های نرم دهان در موقعیت مناسب قرار بگیرند . دستگاه های فانکشنال متحرک طرح های مهندسی مختلفی دارند .
چالش های درمانی ارتودنسی فانکشنال
درمان های ارتودنسی فانکشنال طبق نظریه تحریک فانکشنال Roux (1883) طرح ریزی شده اند . نظریه تحریک فانکشنال بر این باور است که تحریک فانکشنال موجب ساختن ، شکل دادن و حفظ بافت ها می شود . صحت این تئوری بارها در زندگی روزمره آزمایش می شود .عضلات و استخوان های تنومند مردانی که روزانه در امور سنگین فعالیت دارند حکایت از فانکشن افزایش یافته آن ها در اثر افزایش نیروها دارد. از طرفی اضمحلال عضلانی و اسکلتی استخوان های گچ گرفته در پاسخ به کاهش فانکشن، روی دیگر سکه است.
کاربرد نظریه تحریک فانکشنال در ارتودنسی چالش های زیادی داشته است . درمان فانکشنال باید به موقع و در زمان مناسب انجام شود . اگر درمان زودتر از زمان مناسب انجام شود نتیجه ندارد ، نتایج ضعیف و پاسخ کم بدن را به دنبال خواهد داشت . پاسخ بیولوژیک افراد با هم تفاوت دارد .در مواردی که عوامل وراثتی شدید باشند پزشک متخصص به امید این که در سنین بالا ناهنجاری توسط جراحی فک درمان شود درمان فانکشنال را تجویز نخواهد نمود .ممکن است متخصص ارتودنسی با توجه به نوع ناهنجاری و شرایط کودک شما درمان فانکشنال را راه حل مناسبی نداند .
ارتودنسی فانکشنال کمک زیادی به رفع عیوب فک بالا و پایین می کند و برای افرادی که فک بالای آن ها بزرگتر از فک پایین است یا بالعکس کاربرد زیادی دارد .
نحوه ی نگهداری از بریس های فانکشنال
برای پیش گیری از ضربه یا گم شدن بریس ها آن ها را در محفظه یا جعبه مخصوص خود بگذارید و آن ها را درجیب یا کیف خود رها نکنید .به بهداشت بریس های فانکشنال توجه داشته باشید و هر زمان که دندان های خود را مسواک می زنید بریس ها را نیز تمیز کنید یا قرص های تمیز کننده ی بریس را از داروخانه ها تهیه کنید.
- ۹۸/۰۵/۰۸